ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ:ΑΠΟΠΛΑΝΗΣΗ – ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΑΠΟΠΛΑΝΣΗ –GROOMING: Ως διαδικτυακή αποπλάνηση, ή διεθνώς grooming, εννοούμε την προσπάθεια του ενήλικα να αποπλανήσει τον ανήλικο χρήστη του διαδικτύου, αφού πρώτα έχει δημιουργήσει μια σχέση εμπιστοσύνης, εχεμύθειας και μυστικότητας, είναι δε έγκλημα που τιμωρείται αυστηρά. Τα κριτήρια επιλογής του θύματος είναι το πόσο ευάλωτο είναι, εάν είναι μοναχικό και απομονωμένο. Οι δράστες προσποιούνται συνομήλικους , χρησιμοποιούν ψεύτικη φωτογραφία και έχουν γνώσεις στο να χειρίζονται συναισθηματικά τους εφήβους. Οι συζητήσεις μπορεί να διαρκέσουν και μήνες αφού ο απώτερος σκοπός είναι να αποκτηθεί οικειότητα. Όταν ολοκληρωθεί η φάση αυτή, αρχίζει ο δεύτερος γύρος προσέγγισης, η επίτευξη δηλαδή του στόχου, ο οποίος δεν είναι τίποτε άλλο από την σεξουαλική επέλαση. Βέβαια ο δράστης διευκολύνεται στον στόχο του, όταν συνήθως οι γονείς του θύματος έχουν αφήσει το παιδί χωρίς έλεγχο και εποπτεία.
ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ – CYBERBULLING:ο όρος αφορά τον εκφοβισμό, την απειλή, την ταπείνωση ή την παρενόχληση παιδιών, προεφήβων και εφήβων που δέχονται από συνομηλίκους τους, μέσω της χρήσης του Διαδικτύου, κινητών τηλεφώνων είτε άλλων ψηφιακών τεχνολογιών. Περιλαμβάνει πειράγματα, διάδοση άσχημων ή προσβλητικών φημών, αποστολή ανεπιθύμητων μηνυμάτων, δυσφήμιση σε τρίτους, αποστολή φωτογραφιών ή βίντεο. Το φαινόμενο αυτό εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την ψυχική υγεία του θύματος αλλά και του θύτη. Παρατηρείται αποχή από το σχολείο και από τις παρέες των συνομηλίκων και πολλές φορές καταφυγή στην αυτοκτονία.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΩΘΕΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΝΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΕΡΟΝΤΑΙ ΕΤΣΙ;
Πολλοί παράγοντες μπορεί να ωθήσουν ένα παιδί σε τέτοιες συμπεριφορές, όπως η ανία, η ανάγκη για επιβολή δύναμης, ο θυμός, η αντεκδίκηση, η ανάγκη για προσοχή, η ανωνυμία που προσφέρει το διαδίκτυο. Πολλά παιδιά εμπλέκονται επιπόλαια στην ηλεκτρονική βία. «Αυτό που καθιστά τον εκφοβισμέ μέσω του Διαδικτύου τόσο επικίνδυνο είναι το γεγονός ότι ο καθένας μπορεί να τον πράξει χωρίς να είναι δυνατός ή γρήγορος, αρκεί ένας υπολογιστής και η επιθυμία να τρομοκρατήσει». Σε πρόσφατη έρευνα διαπιστώθηκε ότι:
- Περίπου 15-35% των νέων έχει πέσει θύμα Διαδικτυακού εκφοβισμού
- 10-20% των νέων παραδέχεται την ανάμειξή του σε Διαδικτυακό εκφοβισμό
- Τα κορίτσια ενδέχεται να εμπλακούν συχνότερα από ότι τα αγόρια σε περιστατικά Διαδικτυακού εκφοβισμού
- Η πλειοψηφία των ατόμων που υφίστανται είτε ασκεί Διαδικτυακό εκφοβισμό είναι ηλικίας 12-16 ετών.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΠΙΔΙΩΝ ΠΟΥ ΕΚΦΟΒΙΖΟΥΝ ΜΕΣΩ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ: Είναι άτομα με κυριαρχικές προσωπικότητες, παρορμητικά, παρουσιάζουν βίαιες συμπεριφορές, έχουν δυσκολία να ακολουθήσουν κανόνες, είναι σκληρά , χωρίς ενσυναίσθηση και συμπόνια.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΗ ΠΛΟΗΓΗΣΗ: Δεν απαντάμε στα εκφοβιστικά μηνύματα, δεν δίνουμε προσωπικά στοιχεία, προσέχουμε ποιους αποδεχόμαστε για φίλους και με ποιους μιλάμε στο διαδίκτυο, χρησιμοποιούμε τις ρυθμίσεις απορρήτου, δεν βάζουμε προκλητικά ονόματα( username),δεν κανονίζουμε ποτέ συναντήσεις με ανθρώπους που δεν γνωρίζουμε, αποθηκεύουμε μηνύματα με απειλές ή άσεμνο περιεχόμενο, ζητάμε την συμβουλή κάποιου έμπιστου ενήλικα, δεν ενδίδουμε σε κανένα εκβιασμό και δεν προωθούμε μηνύματα ή εικόνες που θα μπορούσαν να πληγώσουν τα συναισθήματα κάποιου.
Η ΣΧΕΣΗ ΤΩΝ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΩΝ ΜΕΡΩΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΤΟΥΣ: Το «κλειδί» είναι η επικοινωνία. Τα παιδιά πρέπει να νιώθουν την ασφάλεια και την εμπιστοσύνη να συζητούν ότι τα απασχολεί και τα φοβίζει.
ΣΗΜΑΔΙΑ ΟΤΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΕΧΕΙ ΠΕΣΕΙ ΘΥΜΑ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ:
- Το παιδί παύει να χρησιμοποιεί τον υπολογιστή του.
- Φαίνεται νευρικό ή αναστατωμένο όταν εμφανίζεται ένα μήνυμα.
- Φαίνεται να είναι θλιμμένο, θυμωμένο ή αναστατωμένο μετά τη σύνδεση στο διαδίκτυο.
- Αποφεύγει συζητήσεις σχετικά με το τι κάνει στο διαδίκτυο.
- Αποσύρεται από τις επαφές με μέλη τις οικογενείας του αλλά και με τους φίλους του.
- Παρουσιάζει ξαφνική μείωση στη σχολική επίδοση.
- Αλλάζει γρήγορα την οθόνη του ή κλείνει προγράμματα όταν ο γονιός πλησιάζει τον υπολογιστή.
- Χρησιμοποιεί τον υπολογιστή οποιαδήποτε ώρα την νύχτα.
- Γελάει υπερβολικά όταν χρησιμοποιεί τον υπολογιστή.
- Εκφράζεται υποτιμητικά για τους συμμαθητές του.
- Χρησιμοποιεί πολλαπλούς λογαριασμούς χρήστη ή χρησιμοποιεί έναν λογαριασμό που δεν είναι δικός του.
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΟΤΑΝ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΟΥΣ ΠΕΣΕΙ ΘΥΜΑ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ;
- Να ζητήσουν βοήθεια από την Αστυνομία και από την Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.
- Είναι σημαντικό οι γονείς να ενημερώσουν τα παιδιά εκ των προτέρων ότι εάν δεχτεί απειλητικά ή προσβλητικά μηνύματα, να τα αποθηκεύσει και όχι να τα διαγράψει.
- Εάν το θύμα συνεχίζει να εμφανίζεται αγχωμένο, αποσυρμένο ,φοβισμένο , τότε να ζητήσουν βοήθεια από ψυχολόγο ειδικό σε τέτοιου είδους θέματα.
ΠΡΟΛΗΨΗ ΑΝΑΡΜΟΣΤΩΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΩΝ:
- Προτού τα παιδιά αρχίζουν να εξερευνούν το διαδίκτυο, καλό είναι οι γονείς να διδάξουν τα παιδιά όταν είναι ακόμη σε μικρή ηλικία.
- Οι γονείς επίσης είναι σημαντικό να μιλήσουν στα παιδιά τους για τους ηθικούς κανόνες που πρέπει να διέπουν τη διαδικτυακή επικοινωνία τους, οι οποίοι είναι αντίστοιχοι με αυτούς της πραγματικής επικοινωνίας , όπως ο σεβασμός του άλλου, η ευγένεια, η κατανόηση και η αποδοχή.
- Οι γονείς πρέπει να εξηγήσουν ότι οι θύτες του εκφοβισμού επιδιώκουν την προσοχή και το ενδιαφέρον των άλλων, άρα όντας τα παιδιά παρατηρητές του φαινομένου, ενισχύουν τη συμπεριφορά του εκφοβιστή και έτσι αποτελούν και τα ίδια μέρος του προβλήματος.
- Η ανωνυμία στο διαδίκτυο δεν συνεπάγεται ανεύθυνη συμπεριφορά.
- Μπορεί να δημιουργήσουν οι γονείς ένα είδος συμφωνητικού διαφορετικό για κάθε παιδί στην οικογένεια με κανόνες χρήσης του διαδικτύου καταλλήλους για την ηλικία του.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ: Εν κατακλείδι , τα παιδιά μας εκφοβίζουν στο διαδίκτυο ή συνομιλούν με αγνώστους στα chat rooms , και αναρωτιόμαστε γιατί;
Απλώς γιατί η ζωή της οικογενείας είναι αποδιοργανωμένη και περνάει κρίση. Συνήθως οι γονείς επιστρέφουν κουρασμένοι από τις εργασίες τους και δεν δίνουν την δέουσα σημασία στα παιδιά τους με αποτέλεσμα ο καθένας να είναι στον κόσμο του . Αυτό είναι μια εύκολη καθημερινότητα. Είναι πολύ δύσκολο και σημαντικό όσο κουρασμένος και εάν επιστρέφει ο γονέας στο σπίτι του να είναι εκεί διαθέσιμος , να αφιερώσει χρόνο, να ακούσει τα παιδιά του, να συνομιλήσει μαζί τους, να ακούσει τα προβλήματα και τις ανησυχίες που τα απασχολεί, να κάνουν δραστηριότητες όλοι μαζί, να επικοινωνούν μεταξύ τους σαν οικογένεια και να υπάρχει Αγάπη και Αρμόνια μέσα στην οικογένεια. Όλα τα παραπάνω δημιουργούν ένα κλίμα εμπιστοσύνης, ασφάλειας, κατανόησης φιλοτεκνίας και φιλαδελφείας. Άρα έμφαση στη λειτουργική οικογένεια
